Inleiding

Sinds 2004 en elke twee jaar, financiert en organiseert de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, samen met de Belgische Commissie voor de Coördinatie van het Antibioticabeleid (BAPCOC, Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee) een nationale campagne ter bevordering van de handhygiëne (HH) onder de slogan: “U bent in goede handen”. De 7e nationale campagne (2016-2017) richtte zich op de betrokkenheid van de patiënt, zijn familie en de ziekenhuisdirectie, met als slogan “Samen infecties vermijden!”. Met de vele sensibilisatie-initiatieven die tijdens de campagne werden uitgevoerd, werd de betrokkenheid van de patiënt bevorderd. Deze betrokkenheid werd geëvalueerd door een patiëntenbevraging.

De patiëntenbevraging, getiteld «De stem van de patiënt», laat toe om de ervaringen van de patiënten met betrekking tot de 7e handhygiënecampagne te analyseren.

Methodologie

De nationale handhygiënebevraging «De stem van de patiënt» vond plaats tijdens de sensibilisatieperiode van de 7e campagne, van 27 februari 2017 tot 31 maart 2017. Het survey-kader bestond uit patiënten van acute, chronische of psychiatrische Belgische ziekenhuizen dewelke deelnamen aan de 7e campagne, en die instemden om deel te nemen aan de enquête. Het verzamelen van de gegevens gebeurde met behulp van een vragenlijst op papier, met optische leesmogelijkheid, die aan de patiënten werd verstrekt.

Resultaten

Zevenennegentig Belgische sites / ziekenhuizen (van de 170 die deelnamen aan 7e campagne) hebben op vrijwillige basis patiëntbevragingen doorgestuurd. Een totaal van 17 454 vragenlijsten werden opgenomen in de analyse. Van de deelnemers vulde 81,6% de vragenlijst zelf in.

De enquête toonde dat 59,0% van de deelnemers meldde zich ervan bewust te zijn dat het ziekenhuis deelnam aan de handhygiënecampagne (vergeleken met 35,6% die het niet wist). Met betrekking tot handhygiëne van de zorgverleners meldde 74,4% van de patiënten dat een zorgverlener zijn handen had ontsmet in de 24 uur voorafgaand aan de enquête. Als een zorgverlener zijn handen niet had ontsmet voor een behandeling zou de meerderheid van de patiënten niets doen. Andersom zouden 28,4% rechtstreeks naar de zorgverlener gaan om er met hem over te praten.

Tijdens hun verbijf in het ziekenhuis meldde 4,2% van de deelnemers dat ze een zorgverlener eraan hadden herinnerd om hun handen te ontsmetten vóór direct contact. De meerderheid van deze patiënt voelde zich comfortabel (29,7%), of redelijk comfortabel (28,5%) om de zorgverleners hieraan te herinneren.

De enquête toonde dat 88,6% van de deelnemers zich gerustgesteld voelde met het feit dat het ziekenhuis deelnam aan de nationale campagne ter bevordering van handhygiëne.

Discussie

Deze enquête dient tijdens een toekomstige campagne te worden herhaald. Zoals de Hoge Gezondheidsraad (HGR) vermeld in zijn recente herziening van de aanbevelingen voor handhygiëne, is het belangrijk dat de betrokkenheid van patiënten toeneemt. Patiënten dragen bij tot zowel het verbeteren van de zorgkwaliteit als het verbeteren van de veiligheidscultuur van de instellingen die hen zorg verlenen.

Om meer te weten :

http://www.nsih.be/surv_hh/download/Sciensano%20Enquête%20Patiënt%20HH%202016-2017.pdf