Het KB van 26.04.2007 bepaalt aan welke normen de ziekenhuizen en hun afdelingen moeten voldoen op het gebied van ZHH (ziekenhuishygiëne). Net zoals de acute ziekenhuizen vallen ook de psychiatrische ziekenhuizen onder dit KB. De taken van de arts-hygiënist, de verpleegkundige-hygiënisten, het ZHH-team en het ZHH-comité zijn dezelfde als diegene die voor de algemene ziekenhuizen werden vastgesteld. De financiering van de ZHH is echter, afhankelijk van het soort bed, verschillend en meestal lager voor de psychiatrische ziekenhuizen.

Er zijn belangrijke verschillen tussen de psychiatrische ziekenhuizen, de PVT’s en de algemene ziekenhuizen. Ten eerste kan de infrastructuur sterk verschillen. Het sanitair en de leefruimten worden bijvoorbeeld vaak gedeeld en de patiënten zijn soms zelf verantwoordelijk voor de schoonmaak van hun kamer of de bereiding van hun maaltijd. De patiënten verblijven gedurende langere tijd of zelfs hun hele leven lang in een afdeling (bijvoorbeeld in de forensische psychiatrie). Zij gaan vaak in en uit het ziekenhuis en hebben contact met andere patiënten tijdens de groepsactiviteiten en buiten deze activiteiten.

We kunnen aannemen dat de psychiatrische patiënten om de volgende redenen een hoger infectierisico lopen dan de algemene bevolking:

• Ze wonen dicht op elkaar
• Ze gebruiken dezelfde ruimten en materialen
• Ze zijn soms verward, ongeïnteresseerd of gedemotiveerd vanwege hun psychologische of psychiatrische problemen.

Doordat ze minder pijn voelen, geneesmiddelen innemen en/of een beperkt begrip hebben van de ziekte kan het gebeuren dat de patiënten tekenen van infectie minder snel opmerken.

Bij de verzorging van deze patiënten is een multidisciplinair team betrokken. De naleving van de algemene voorzorgsmaatregelen (bijvoorbeeld instructies voor handhygiëne) is een terugkerend aandachtspunt.

Bijkomende voorzorgsmaatregelen en isolatiemaatregelen worden in de psychiatrische omgeving vaak anders toegepast. Permanente voorlichting van de patiënten maakt integraal deel uit van de behandeling.

Om rekening te houden met alle specifieke kenmerken van de psychiatrische sector heeft het Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne in 2017 een specifiek platform voor de betrokken instellingen opgericht. 

Het psychiatrische platform werd eerst gecoördineerd door dr. Leen Popleu, arts-hygiënist UPC KU Leuven en de heer Yves Velghe, manager Zorg en Ziekenhuishygiëne, UVC Brugmann. Sinds 2019 wordt het psychiatrische platform gecoördineerd door mevr. Laura Jacobs, verpleegkundige Infectiepreventie en -controle, Groep IDEWE, en door mevr. Tatiana Naryzhnyaya, verpleegkundige Infectiepreventie en -controle, Groupe Santé CHC.

De coörtinatrices verzekeren verschillende opdrachten, namelijk:

• De organisatie van 4 jaarlijkse bijeenkomsten. De inhoud van de vergaderingen wordt ‘online’  vertaald. De agenda en de notulen worden ook in  twee talen verstuurd.

• De overdracht van informatie zoals de Aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad en de documenten van het Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne en van verschillende groepen (bv. met betrekking tot de campagne handhygiëne, de resistentie tegen biociden, enz.).

Tijdens de COVID-19-pandemie konden de leden dankzij het psychiatrische platform gemeenschappelijke problemen delen (te nemen maatregelen ten aanzien van de patiënt, bezoekers of het personeel, …) en aanpassingen voorstellen die noodzakelijk waren voor de aanbevelingen inzake infectiebestrijding in de psychiatrische setting.

Net zoals de regionale platformen is het psychiatrische platform vertegenwoordigd in het Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne om bij te dragen tot de algemene samenhang in de strijd tegen zorginfecties in ons land.