Speelt de ziekenhuisomgeving een rol bij het optreden van zorginfecties en epidemieën?

In alle bescheidenheid moet ik toegeven dat ik, toen ik me meer dan 30 jaar geleden begon toe te leggen op ‘ziekenhuishygiëne’, sterk beïnvloed was door de houding van de specialisten in de preventie van infecties aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Ik was allesbehalve ervan overtuigd dat de omgeving een rol speelde bij het ontstaan van zorginfecties en vooral van epidemieën.

Het was zonder enige twijfel Clostridium difficile dat mij op andere gedachten bracht, geholpen door een uitbraak van VRE in 1992 in de afdeling Hematologie van mijn ziekenhuis. Ik was zo overtuigd van het belang van handhygiëne om infecties te voorkomen, dat ik geen oog meer had voor het belang van de omgeving als secundair reservoir, noch voor het belang van het beheer van de omgeving als een belangrijke algemene voorzorgsmaatregel.

Micro-organismen kunnen overal in het ziekenhuis worden aangetroffen, met name op oppervlakken die vaak worden aangeraakt door de zorgverleners tijdens hun verzorging, maar ook door de patiënten en de bezoekers. Niet alleen zijn ze aanwezig, ze kunnen ook vrij lang overleven, afhankelijk van het type micro-organisme.

Monia Chemais beschrijft in haar artikel over een uitbraak van CPE OXA-48 producerende Klebsiella pneumoniae, een intensivering van het huishoudelijk onderhoud als een van de manieren om dit epidemische verschijnsel op te lossen.

Tijdens de eerste golven van Covid-19 hebben we allemaal ietwat instinctief meer aandacht besteed aan het ontsmetten van oppervlakken, omdat we dachten dat overdracht via contact een belangrijke rol speelde. In alle ziekenhuizen hebben we extra middelen gekregen om de contactpunten te ontsmetten, met name op de diensten Spoedeisende hulp, die zwaar getroffen waren door de pandemie. Sommige zorgverleners, die hun activiteiten hadden moeten staken, werden zelfs ingezet om liftknoppen en deurklinken te ontsmetten …

Toen de Covid-golven afnamen en iedereen terugkeerde naar zijn post, werden de extra middelen in de meeste instellingen weer afgebouwd. Jammer? Ja, waarschijnlijk wel!

Het artikel van An Caluwaert is een origineel ‘instrument’, dat, ook al behoort huishoudelijk onderhoud niet tot de opdrachten van de teams voor infectiepreventie en -bestrijding, zeker zal dienen als hefboom voor het Comité Ziekenhuishygiëne om, laten we het hopen, middelen vrij te maken, indien nodig, voor een intensivering van het huishoudelijk onderhoud, een belangrijke maatregel om infecties te voorkomen en te bestrijden.

Namens het redactiecomité wens ik u bij het begin van het nieuwe jaar veel sterkte en motivatie toe om 2023 met een gerust gemoed en een positieve ingesteldheid aan te vatten.