Professor Jean-Jacques Haxhe, chirurg, stichter van de ‘Cliniques universitaires Saint-Luc’, en pionier op vlak van Ziekenhuishygiëne, is kortelings overleden.

Professor Jean-Jacques Haxhe werd in 1930 geboren te Ukkel. In 1956 haalde hij zijn diploma geneeskunde met grootste onderscheiding, daarna volgde hij een specialisatie chirurgie. 

Na verschillende jaren onderzoek in binnen- en buitenland, en door de uitbreiding van de universiteit en het vertrek van de UCL uit Leuven, werd Jean-Jacques Haxhe in 1968 aangezocht als hoofd van een hospitalo-facultaire programmering, teneinde de vestiging van de Faculteit Geneeskunde van de UCL en van de ‘Cliniques universitaires Saint-Luc’ op de site van Sint-Lambrechts-Woluwe in goede banen te leiden. 

Bij de opmaak van de plannen van het toekomstige Sint-Lucasziekenhuis (1968) schakelde hij de hulp in van prof. M. Maisonnet, een Frans expert op vlak van ziekenhuishygiëne (ZH). Die licht de plannen door en formuleerde advies en aanbevelingen over de circuits, de inrichting van het operatiekwartier, de sterilisatie …. Dat hij beroep deed op die expert had ongetwijfeld te maken met zijn belangstelling als chirurg voor aseptische technieken of met de verschillende studiereizen onder andere naar de VS en naar Zweden. 

In 1969 kwam hij in Zwitserland voor het eerst in contact met een structuur voor ZH via een toegewijde werkgroep (voorloper van de Zwitserse ‘Société Suisse d’Hygiène Hospitalière’) met aan het hoofd een vrouw, dr. F. Tanner. Binnen die structuur was ook Michèle Zumofen actief, die later zijn echtgenote zou worden. Samen met dr. F. Tanner en dr. G. Ducel brengen ze in 1973 een eerste Franstalige publicatie rond ZH uit, «Eléments d’HH et techniques d’Isolement Hospitalier».

In 1974 besliste Jean-Jacques Haxhe om in de oude gebouwen in Leuven een deel van de zorgeenheid, op een bescheiden maar efficiënte manier, om te vormen tot een experimentele aseptische eenheid. Daar konden prof. G. Sokal en prof. G. Cornu, beide hematologen, met minder risico’s beenmergtransplantaties uitvoeren. Er konden terzelfdertijd 6 patiënten terecht en met name Corine Logghe, verpleegkundige-ziekenhuishygiëniste, zou op de dienst werkzaam zijn. 

Als wetenschappelijke en “microbiologische” ondersteuning werd tegelijk een werkgroep opgericht en een deskundige ZH aangeworven (Ch. Van Ossel, die vooraf een opleiding had gevolgd bij dr. F. Tanner in het CHUV te Lausanne). Ook prof. G. Wauters, microbioloog, schaarde zich achter dit project. 

De leden van deze werkgroep zullen, nog vóór de wet in voege treedt, het eerste Comité voor ZiekenHuishygiëne (CZH) oprichten. Voorzitter wordt prof. Haxhe en meer dan 20 jaar lang zal hij die functie bekleden. 

Daarna komt het proces op nationaal vlak in een stroomversnelling: 

– Voorbereiding wetgeving inzake CZH (K.B. van 24/04/1974) onder Minister Ph. Busquin met medewerking o.m. van prof. JJ. Haxhe, mevrouw Zumofen (UCL), prof. H. van de Voorde, prof. G. Reybrouck (KUL) en prof. Beumer (ULB).

– Oprichting BVZH (12/07/1974) (Belgische Vereniging voor Ziekenhuishygiëne), onder impuls van prof. H. Van de Voorde, met medewerking van dezelfde actoren en nog enkele andere personen. Een aantal microbiologen sluiten zich aan bij de BVZH, die gedeeltelijk opgaat in de GOSPIZ (Groep ter opsporing, studie en preventie van infecties in de ziekenhuizen), en die uiteindelijk de BICS (Belgian Infection control Society) zal worden. 

Na een opleiding aan het Amerikaanse Centers for Disease Control & Prevention (CDC) te Atlanta, verdedigde Michèle Zumofen in 1973 haar licentiaatsthesis Ziekenhuiswetenschappen met als titel «L’IHH, son rôle, ses responsabilités, sa formation». Prof. JJ. Haxhe beslist in 1976 om in de ‘Ecole de Santé Publique’ (UCL) een specifieke opleiding ‘verpleegkundige-ziekenhuishygiënist’ te organiseren, nadat ze ook officieel zijn erkend (KB 22/04/1976). Later, en na het KB van 7/11/1988, komt er ook een opleiding ‘geneesheer-ziekenhuishygiënist’.

Professor Haxhe en zijn echtgenote hebben dus tientallen geneesheren- en verpleegkundigen-ziekenhuishygiënisten opgeleid, die in alle Franstalige ziekenhuizen van België de boodschap zijn gaan verkondigen. Dankzij hun actieve betrokkenheid bij de Hoge Raad voor Hygiëne – de latere Hoge Gezondheidsraad – hebben ze ook mee gezorgd voor de algemene verspreiding van aanbevelingen inzake infectiepreventie en -controle.

Daarnaast zijn er nog tal van publicaties, in het bijzonder vanaf 1979 van het driemaandelijkse «Bulletin d’Information en HH», dat wijdverspreid is in België en in de Franstalige landen, en dat sinds 1996 Noso-Info heet. Tot voor kort nog was Jean-Jacques Haxhe actief betrokken bij het redactiecomité. 

De leden van het redactiecomité betuigen dan ook hun diepe medeleven aan zijn echtgenote en kinderen.