Inleiding   
We bespreken hier twee leeftijdsgerelateerde aspecten van patiënten. Eerst hebben we het over de volwassen, of zelfs bejaarde persoon, daarna over de
patiënten op pediatrische neurologie.

Het infectierisico beheersen is ook onderdeel van het beleid inzake bestrijding van zorginfecties binnen de instellingen voor de revalidatie van mensen met functionele motorische en/of cognitieve gevolgen na een ongeval of ziekte.

1. Sector van de volwassenen

Dit beleid maakt deel uit van het kwaliteits-, veiligheids- en risicomanagementproject van elk ziekenhuis en is ontwikkeld door het comité voor ziekenhuishygiëne en het operationele team hygiëne.  Dit team staat in voor de operationele implementatie van de beslissingen van dit comité. Onderdeel van dit beleid is een meerjarenactieplan, dat het operationele team Ziekenhuishygiëne rond volgende pijlers heeft opgebouwd:
•Een gemeenschappelijke cultuur van kwaliteit en veiligheid in de zorg promoten.
•Het inzamelen en het gebruik van surveillancegegevens optimaliseren.
•Anticiperen op het opduiken van ziekteverwekkers met een hoog epidemisch potentieel en van multiresistente bacteriën (MRB) en die ook opsporen.
•De zorgbegunstigde centraal plaatsen in het zorgverstrekkingsproces.
•De organisatie van het systeem ter preventie van ziekenhuisinfecties verbeteren.

Een complexe en veeleisende discipline die in de eerste plaats gericht is op de microbiologische veiligheid van de zorg, van zowel de hotel- als gezondheidsactiviteiten voor patiënten in zorginstellingen.
In dit opzicht past ziekenhuishygiëne perfect binnen de kwaliteits- en veiligheidsaanpak die sinds de jaren negentig in alle ziekenhuisinstellingen wordt toegepast.

De zorggeassocieerde beheersing van het infectierisico streeft volgende doelstellingen na: 
•Garanderen dat gebruikers van revalidatieziekenhuizen in optimale veiligheidsomstandigheden van zorg en diensten worden voorzien; 
•Het risico op kruisoverdracht binnen de verzorgingsdiensten beheersen.

Heel concreet zetten we in op volgende acties: 
•Acties ontwikkelen voor de evaluatie van professionele praktijken die gericht zijn op hygiënepraktijken en op de risico’s op kruisoverdracht door al wie betrokken is bij de verzorging van de patiënt;
•Het interne meldingssysteem voor infecties verbeteren en risicobeheersmaatregelen implementeren; 
•De traceerbaarheid van interne meldingen van zorginfecties organiseren;
•Risicovolle handelingen identificeren en a priori risicobeheersmaatregelen voorstellen;

Binnen de revalidatieziekenhuizen duurt de opname heel wat langer in vergelijking met patiënten op afdelingen acute zorg en ze wordt ook veel minder vaak verlengd.  

De vraag is hoe die kenmerken van de verblijfsduur een impact hebben op de dynamiek van de overdracht van infecties?

De door de Wereldgezondheidsorganisatie voorgestelde definitie van revalidatie is de volgende: 
«Medische revalidatie wordt gedefinieerd als de gecoördineerde en gecombineerde som van maatregelen op medisch, sociaal, psychisch, technisch en pedagogisch gebied, om de patiënt te helpen de plaats die hem het best past in de maatschappij te kunnen behouden en/of opnieuw in te nemen».

Deze definitie gaat uit van een holistische benadering van de patiënt. Dit impliceert een beoordeling en aanpak door meerdere gezondheidswerkers met verschillende initiële opleidingen, soms aangevuld met gespecialiseerde disciplines.

Het infectierisico binnen revalidatie hangt samen met factoren zoals:
•De verschillende pathologieën die zich voordoen;
•Het aantal betrokken zorgverstrekkers;
•De activering van verschillende structuren die specifieke risicofactoren genereren: vele verplaatsingen van de patiënt, hanteren van éénzelfde materiaal, diversiteit van de lokalen….. ;
•Risicofactoren die verband houden met de specifieke situatie van elke patiënt: complexe zorgsituaties, langdurig ziekenhuisverblijf, polypathologieën…. ; 
•Risicofactoren die verband houden met het aantal betrokkenen: meervoudige contacten door een multiprofessioneel team en de niet-optimale informatiedoorstroming tussen zorgverstrekkers. 

Al deze elementen moeten in aanmerking worden genomen bij de beoordeling van het risico op overdracht van ziektekiemen.
Bij de verschillende functionele revalidatieactiviteiten worden tal van materialen en voorwerpen gebruikt: workshops rond koken, spelletjes, knutselen en ambachten, zodat de patiënt de verschillende handelingen kan stellen die hij in het kader van zijn streven naar zelfredzaamheid en toekomstige reïntegratie kan aanleren.
Die verschillende voorwerpen (hout, leer, karton, touw, metaal, boetseerklei, keukengerei, hamer, zaag, kussen, computers, boeken, speelgoed, …) zijn essentieel tijdens de revalidatiesessies en worden de hele dag doorgegeven, waardoor een risico op overdracht van mogelijke ziekteverwekkers ontstaat.
Hetzelfde probleem doet zich voor met het materiaal dat wordt gebruikt tijdens de kinesitherapie (massage, elektrotherapie, druktherapie, thermotherapie, spalken, orthesen, …).
De risico’s op overdracht van ziekteverwekkende micro-organismen van patiënt naar patiënt en van patiënt naar zorgverlener, of zelfs op epidemische verspreiding als de patiënt besmet en gekoloniseerd is, zijn dagelijks en zeer reëel.
Rekening houdend met dit risico is het essentieel om tijdens de zorg of therapeutische aanpak van de zorgbegunstigden aanbevelingen te formuleren voor alle betrokkenen.  Ziektekiemen, ook al gaat het om multiresistente bacteriën, mogen geen obstakel vormen voor zijn functionele revalidatie.

Op de kamer:
•Bestaande aanbevelingen toepassen: algemene en indien aangewezen, ook aanvullende voorzorgsmaatregelen;
•Het bezoek van deze patiënt aan het einde van het programma inplannen;
•Het gebruik van revalidatiemateriaal in de kamer (vervangingsmateriaal: kompressen, papier, enz.) beperken en zoveel mogelijk kiezen voor materiaal voor eenmalig gebruik;
•Het materiaal na gebruik schoonmaken en ontsmetten;
•Voor en na de therapeutische activiteit, handen wassen met een hydroalcoholisch ontsmettingsmiddel; dit geldt zowel voor de patiënt als voor de zorgverstrekker.

Binnen de gemeenschappelijke revalidatiezaal: 
•De patiënt aan het einde van een werksessie inplannen;
•De algemene voorzorgsmaatregelen toepassen;
•Een afgebakende ruimte voorzien voor patiënten voor wie extra maatregelen gelden;
•Voor en na de activiteit, moeten zowel patiënt als therapeut handhygiëne toepassen;
•Ervoor zorgen dat de patiënt lange kledij draagt: nauw aansluitend ter hoogte van polsen en enkels, dagelijks verversen, vooral indien MRSA (methicilline resistente Staphylococcus aureus);
•Indien productieve hoest, patiënt een chirurgisch masker doen dragen;
•Indien fysiek contact met de patiënt, moet de therapeut persoonlijke beschermingsmiddelen dragen;
•Het materiaal en de oppervlaktes binnen een straal van ± 1 meter rond de patiënt, schoonmaken en ontsmetten;
•Zich van linnen en afval ontdoen volgens de binnen de instelling geldende procedures inzake besmet afval;

Essentieel is om de patiënt, zijn familie en bezoekers te betrekken bij maatregelen om de overdracht van ziektekiemen te voorkomen.
Algemene of specifieke infobrochures opstellen met betrekking tot een micro-organisme is een belangrijk element om iedereen te sensibiliseren.  

De inhoud ervan is enerzijds theoretisch, met een korte uitleg over de betrokken kiem, de mogelijke screening en overdracht ervan in de revalidatie, en anderzijds het benadrukken van het praktische aspect:
•Handhygiëne: aanwijzingen + overzicht van de techniek
•Dragen van gezichtsbescherming: aanwijzing
•Kledij: specifieke karakter + regels inzake schoonmaak
•Bezoeken: regels toelating – verbod
•Verplaatsingen binnen de instelling: voorzorgsmaatregelen – maatregelen
•Voorzorgsmaatregelen bij terugkeer naar huis: informatie

Via digitale technologieën kan dat soort situaties intussen al door middel van visuele communicatiemiddelen die beschikbaar zijn in kamers en/of in de verschillende lokalen binnen de instelling worden geïllustreerd.

Welk communicatiemiddel er ook wordt gebruikt, een woordje uitleg door de professionele zorgverstrekker blijft essentieel. Zorg ervoor dat iedereen de uitleg heeft begrepen en ga vooral het gesprek met de patiënt aan, om eventuele angst omwille van de besmettelijke situatie weg te nemen.

2.   Specifieke aspecten van de revalidatiesector in neuropediatrie 

De pediatrische neurologie of neuropediatrie houdt zich bezig met de beoordeling, diagnose en behandeling van acute en chronische neurologische aandoeningen bij kinderen.
Ons ziekenhuis behandelt kinderen van alle leeftijden met problemen als gevolg van een neurologisch(e) ziekte of ongeval.  In het kader van de opdracht om het welzijn van kinderen op de dienst neurorevalidatie te bevorderen, is het aspect ziekenhuishygiëne essentieel. Het sociale luik, met name de revalidatie, ontwikkelt zich op basis van duidelijk opgestelde gegevens zoals schoolintegratie, betrokkenheid van de gezinnen en het werken binnen een netwerkverband rond een gepersonaliseerd project. 
Als referentiecentrum voor refractaire epilepsie behandelen we vaak kinderen met een elektroklinisch syndroom, gekenmerkt door herhaalde epilepsie-aanvallen, paroxysmale verschijnselen, die klinisch en op elektro-encefalografische tracés identificeerbaar zijn.
De aanvallen zijn het gevolg van een disfunctie van het centrale zenuwstelsel. Ze belemmeren het dagelijkse leven ingrijpend, ook al is dit soms van voorbijgaande aard.  Belangrijk is de plaats te beoordelen die deze verschijnselen in het psychische en somatische functioneren innemen. Er zijn vele soorten klinische, elektrische en evolutieve uitingen: er bestaat niet zoiets als één epilepsie, de aandoening doet zich in verschillende vormen voor.
De verklaring van epilepsie hangt samen met de complexiteit van het organisme: de epileptische disfunctie en het zich herhaaldelijk voordoen ervan, moeten binnen een interactief biopsychosociaal geheel worden gezien.

De redenen van hospitalisatie zijn divers zoals uit die enkele voorbeelden hieronder blijkt: 
• Neurologische balans van moeilijkheden of onzekerheden over de motorische (loopstoornis) en/of cognitieve (spraakstoornis) ontwikkeling die tot moeilijkheden op school leiden;
• Gedragsstoornissen;
• Kinderen of adolescenten met motorische en/of cognitieve beperkingen: kinderen met meervoudige beperkingen, kinderen met een verstandelijke beperking, kinderverlamming, neuromusculaire aandoeningen;
• Neurometabole of genetische ziekten;
• Gevolgen van een infectie en ontsteking van het zenuwstelsel (meningitis, encefalitis, syndroom van Guillain-Barré);
• Hoofdletsels;
•      Misvorming van de hersenen
• Cerebrovasculaire aandoeningen;

Ons programma voor de preventie en het beheer van besmettelijke situaties steunt op verschillende pijlers: 
•Een beleid inzake voorschrijven van antibioticabehandelingen, om de ontwikkeling van resistentie te beteugelen via een rationeel en verstandig gebruik van antibiotica (AB);
•Vaccinale opvolging van het kind en vaccinatiecampagne onder gezondheidswerkers;
•Een infectiepreventiebeleid door algemene voorzorgsmaatregelen toe te passen op iedereen en, afhankelijk van de infectieuze toestand, aanvullende voorzorgsmaatregelen te treffen;
•Actualisering van protocollen en procedures voor verpleegkundige en paramedische zorg;
•Monitoring van de lokale epidemiologie: met name MRB’s: MRSA, ESBL (extended spectrum beta-lactamase, CD (Clostridium difficile)….
•Implementatie van een opleidingsprogramma ziekenhuishygiëne voor iedereen, inclusief handhygiëne en de integratie van procedures rond aseptische verpleegkundige zorgen in de praktijk, door middel van oefensessies in leslokalen op de ziekenhuissite;  Met verschillende communicatiemiddelen e-learning ontwikkelen in de vorm van filmpjes, quizzen, enz.

Bijzondere aandacht gaat naar de methodes en technieken die gebruikt worden voor: 
•De schoonmaak en ontsmetting van de omgeving van de patiënt: in overleg met de schoonmaakploeg; 
•De schoonmaak en ontsmetting van uitrusting en materiaal voor het verzorgen van patiënten, het gebruik van « medische hulpmiddelen» voor eenmalig gebruik (EG).

Het operationele team HH bestaat uit professionele referentiepersonen HH en vervult zijn taken op basis van volgende functiebeschrijving:
•Surveillance organiseren van zorginfecties die worden geregistreerd en vervolgens georganiseerd;
•Deelnemen aan de ontwikkeling van procedures (of protocollen) inzake geneeskundige verzorging en het onderhoud van lokalen, uitrustingen en zorgmateriaal («medische hulpmiddelen»);
•Samen met kwaliteitscoördinatoren en zorgverstrekkers in de ruime betekenis, meewerken aan de evaluaties van de uitvoering van deze procedures (of protocollen);
•Voorlichtings- en opleidingsacties voor de verschillende gezondheidswerkers organiseren;
•Vragen om technisch advies of documentatie beantwoorden.

Het begrip zorginfectie (zorggerelateerde infectie) is een aspect dat toezicht vereist op besmettelijke situaties in de institutionele dynamiek.  
De strijd tegen zorginfecties betreft een geheel van activiteiten en acties die alle gezondheidsactoren aanbelangen. Het omvat een reeks op elkaar afgestemde methodes die mekaar aanvullen: surveillance, toepassing van standaard voorzorgsmaatregelen, septische voorzorgsmaatregelen, asepsis, antisepsis, ontsmetting, sterilisatie, filtratie, antibioticabehandeling en motorische en cognitieve revalidatiebehandelingen.
Het medische luik houdt rekening met de vooruitgang van de wetenschappelijke kennis toegepast op de geneeskunde, van de moleculaire biologie voor de behandeling van neuromusculaire aandoeningen tot de kennis over neurotransmitters en het functioneren van de hersenen voor de behandeling van neuromotorische of neurocognitieve stoornissen. 
Deze vooruitgang impliceert dat de revalidatie een steeds relevantere analyse moet uitvoeren van de functie die door het neurologische proces is getroffen. Zo zijn er functionele of motorische evaluatieschalen, de gekwantificeerde ganganalyse en neuropsychologische tests ontwikkeld. 
Deze evaluaties hebben een directe impact op het type geneeskundige verzorging en aangeboden diensten. Nauwe samenwerking tussen alle medische, paramedische en verpleegkundige actoren is in deze praktijk noodzakelijk.  Het is in deze fase dat de beheersing van infectieuze problemen een specifieke analyse van elke klinische situatie vereist.   
Virale infecties doen zich vaak voor.  Ze hangen samen met de overdracht van virussen bij gehospitaliseerde kinderen die ook lijden aan spijsverterings- en ademhalingsaandoeningen. Twee belangrijke ziekteverwekkers zijn daar de oorzaak van: rotavirusen en norovirussen.  
Rotavirussen zijn de belangrijkste ziekteverwekkers van gastro-enteritis bij kinderen onder de vijf jaar. Vooral jonge kinderen zijn slachtoffer, en heel in het bijzonder zuigelingen, die kwetsbaarder zijn omdat ze nog niet immuun zijn voor deze virussen en ze vaak onderliggende medische aandoeningen hebben.
Het voorkomen van de overdracht van deze zeer besmettelijke en resistente virussen in de omgeving kan enkel mits naleving van aangepaste hygiënemaatregelen, wat voortdurende aandacht en discipline vereist. Inspanningen zijn dus nodig op vlak van voorlichting van zowel het personeel als de ouders.
Rotavirusvaccinatie is intussen al efficiënt gebleken in de preventie van ernstige gastro-enteritis veroorzaakt door het rotavirus, door het gebruik ervan moet dat soort infecties in de toekomst dus afnemen. 
De preventie van deze infecties is gebaseerd op een strikte naleving van de hygiënevoorschriften, zoals handhygiëne met hydroalcoholische oplossingen, schoonmaak en ontsmetting van oppervlaktes en de toepassing van isolatiemaatregelen bij deze kinderen. 
Zo’n hygiënemaatregelen kunnen de verspreiding van deze epidemieën in ziekenhuizen beperken. Ze vereisen echter grote zorgvuldigheid en ze zijn moeilijk dagelijks toe te passen. Dat soort maatregelen is afhankelijk van factoren die soms moeilijk controleerbaar zijn zoals noodsituaties, slecht functioneren door gebrek aan personeel of gebrek aan medische apparatuur voor eenmalig gebruik. Bezoeken van ouders en familieleden zijn factoren die niet-naleving van hygiënevoorschriften in de hand kunnen werken.
Asymptomatisch dragerschap van deze virussen in de ontlasting is een risicofactor voor de overdracht van deze infecties. Preventiemaatregelen moeten ook gelden voor kinderen die een infectie hebben opgelopen in de dagen of weken vóór de hospitalisatie in ons ziekenhuis voor neurologische revalidatie. Zo lopen alle kinderen, vooral die onder de twee jaar, het risico op viraal dragerschap, een bron van besmetting voor het personeel en andere kinderen.
Het is nuttig om hydroalcoholische oplossingen in de diensten toegankelijker te maken, zodat systematische handhygiëne voor en na elke zorghandeling bij een kind mogelijk is: de combinatie van een zakflesje met een dispenser is een garantie voor de naleving ervan.
Isolatiemaatregelen zijn beperkend en vallen soms in slechte aarde omdat ze de pediatrische diensten er niet bepaald gezelliger op maken.
Ze zijn echter noodzakelijk, vooral bij kinderen onder de twee jaar, die mogelijk vatbaar zijn voor zorginfecties.
Bij deze kinderen werken de vele verpleegkundige activiteiten (verzorging, zuigflessen, luierverversing, enz.) en het grote aantal zorgverstrekkers de overdracht van deze infecties in de hand.
Idealiter worden deze kinderen geïsoleerd in een kamer met persoonlijke beschermingsuitrusting, wegwerpmateriaal (individuele stethoscoop) en een specifiek verwijderingssysteem voor de ontlasting. Ook hydroalcoholische oplossingen en oplossingen voor ontsmetting van het materiaal moeten in de kamer beschikbaar zijn.
Het bezoek per kind moet tot twee volwassenen worden beperkt. De zorgteams, maar ook ouders, moeten regelmatig worden gesensibiliseerd rond de risico’s van besmetting en de naleving van hygiënemaatregelen.
Bijzondere aandacht gaat naar het onderhoud van de lokalen en de voorwerpen in de omgeving.  
Herbruikbaar materiaal moet met een geschikt virusdodend product worden schoongemaakt en ontsmet.
De opleiding van gezondheidswerkers is van essentieel belang omdat informatie over de preventie van deze infecties in ziekenhuizen moet worden herhaald en regelmatig worden geëvalueerd.
Op pediatrie maakt speelgoed integraal deel uit van de wereld van het kind.
Op basis van aanbevelingen rond het schoonmaken/ontsmetten ervan wordt daar dan ook bijzondere aandacht aan besteed.  
Speelgoed is gemaakt om een kind te vermaken en zich op een leuke manier bezig te houden, om het te ontspannen, plezier te geven, op te vrolijken en af te leiden.  

Speelgoed is onderverdeeld in verschillende groepen: 
• Spelletjes (gezelschapsspelletjes, bouwspeelgoed ….);
• Knuffels;
• Poppen;
• Elektronisch speelgoed;
• Boeken;
• …..

 Deze afleidingen:
• Maken deel uit van de ziekenhuiservaring van het kind en de familie;
• Bieden comfort en veiligheid in onbekende en zenuwslopende situaties;
• Kunnen in de zorgverlening worden opgenomen;
• Helpen mee om de vijandigheid tegenover het ziekenhuis te verzachten, om de opname een menselijker gelaat te geven;
• Zorgen mee voor de socio-affectieve ontwikkeling en ze prikkelen het kind.

Vanuit het standpunt van de infectiecontrole en -preventie, is speelgoed:
• Niet-kritiek materiaal dat deel uitmaakt van een ziekenhuisomgeving;
• Een potentieel reservoir van pathogene of niet-pathogene micro-organismen (speeksel, luchtwegsecreet, ontlasting….);
• Een potentiële bron van infecties die te maken hebben met de zorgactiviteiten en van kruisoverdracht. 

Het type speelgoed is bepalend voor de microbiële kolonisatie. We stellen dan ook het volgende vast: 
• Zacht speelgoed zoals knuffels is bijna altijd besmet met diverse bacteriën (coliformen), schimmels en vaak darmvirussen zoals het rotavirus, dat bijna niet te decontamineren is.  Speelgoed raakt dus zeer snel besmet (  in minder dan een week).
• Hard speelgoed dat minder vaak gekoloniseerd wordt door bacteriën en in geringere hoeveelheden, is makkelijker te decontamineren.

Daarom geven wij de voorkeur aan speelgoed dat wasbaar is en bestand is tegen een ontsmettingsbeurt, zoals speelgoed met gladde, textuurvrije oppervlakken.  

Complex speelgoed dat onderhoud vergt en dat niet-reinigbare onderdelen bevat, met textiel/poreuze materialen, zoals hout, niet-geplastificeerd karton, met waterophoudende klep, is verboden en wordt uit de omgeving van het kind geweerd. 

Een paar aandachtspunten zijn de volgende:
• Het speelgoed aan het einde van de dag sorteren en opruimen;
• Speelgoed nooit vochtig/nat opbergen;
• Een lijst opmaken van alle op de dienst aanwezig speelgoed;
• Een traceerbaarheidsfiche opmaken en daarop de schoonmaakmethode en het aantal schoonmaakbeurten vermelden;

Wij hanteren volgende schoonmaakmethode: 
• Voor harde stoffen:
• Indien bevuild, schoonmaken met water en afwasmiddel, spoelen, afdrogen met wegwerpdoekjes.
• Daarna ontsmetten met doekjes gedrenkt in 70% ethanol of 250 ppm natriumhypochloriet + overvloedig spoelen met schoon water + drogen.

• Alternatieven:
o Afwasmachine 60°C.
o Reinigingsmiddel/ontsmettingsmiddel type Incidin Pro 0,5%® gevolgd door een grondige spoeling met schoon water (Irritatie van de luchtwegen ) en drogen;

• Voor textiel/poreuze materialen:
• Wasmachine op minstens 60°C gedurende minstens 50 min.
• Wasmachine op 40° (met voorwas) gedurende meer dan 60 min.

•     Voor apparaten en elektronisch speelgoed: al naargelang het materiaal bestand is tegen het ontsmettingsmiddel:
doekjes gedrenkt in 70% ethanol of 250 ppm natriumhypochloriet

•     Voor boeken en tijdschriften: 
• Minstens 1x/week controleren.
• In geval van tekenen van vocht, schimmel, macroscopisch vuil, definitief verwijderen.
• Voorkeur geven aan fotokopies, gelamineerde bladzijden.
• Voor computers, een beschermingshoes of aanraakscherm gebruiken.
•   Voor het opbergmateriaal (plastic bakken, kasten, rekken).
• Schoonmaken met reinigings-/ontsmettingsmiddel type Incidin Pro 0,5% ®
• Minstens één keer per week of telkens het vuil is.  

In de speelkamer en in de wachtkamer:
• Onmiddellijk na macroscopische verontreiniging schoonmaken/ontsmetten.
• Indien mogelijk, toegang vermijden voor kinderen met immuniteitsstoornissen (indien nodig, schoongemaakt/ontsmet speelgoed).

In een kamer met standaard voorzorgsmaatregelen

• Schoonmaken/ontsmetten:
o Tussen 2 kinderen
o 1x/week als het speelgoed niet tussen patiënten wordt uitgewisseld.
o Voor het definitieve vertrek van het kind of vooraleer het opnieuw naar een gemeenschappelijke ruimte verhuist
o Voorkeur geven aan persoonlijk speelgoed
o Enkel het strikte minimum toelaten
o Indien mogelijk, vermijden dat speelgoed tussen kinderen wordt uitgewisseld
o Indien mogelijk, vragen dat de ouders instaan voor het onderhoud

Op de kamer met toepassing van extra maatregelen: 
oSpecifiek speelgoed (persoonlijk aanvaard)
oIndien zichtbaar vuil, onmiddellijk schoonmaken/ontsmetten
o1x/week
o Onderhoud van het persoonlijk speelgoed gebeurt door de ouders.
o Bij opheffen van de maatregelen: al het speelgoed, ook het persoonlijk speelgoed, schoonmaken/ontsmetten

In kamer in beschermende isolatie:
o Specifiek speelgoed (persoonlijk aanvaard)
o «Zacht» speelgoed vermijden
o Alle speelgoed schoonmaken en ontsmetten, vooraleer het de kamer wordt binnengebracht
o1x/week
o Onderhoud van het persoonlijk speelgoed gebeurt door de ouders.

Conclusion  

We hebben een aantal aspecten behandeld van ziekenhuishygiëne in de institutionele dynamiek van ziekenhuisrevalidatiestructuren.  
We ronden dit overzicht af door te benadrukken hoe interessant het is om in dit type ziekenhuis creatief en innovatief om te springen met de ter beschikking gestelde tools.  Ter illustratie van ons punt staat hieronder een handig kastje afgebeeld met daarin alle infectiebeschermingsmiddelen dat we met een collega van de onderhoudsdienst zelf hebben gemaakt.
Indien nodig kan het worden verplaatst tot naast de kamer waar de extra voorzorgsmaatregelen zijn vereist.  Voordeel van het kastje is dat alle materiaal erin aanwezig is en dat het aan de muur hangt. Zo belemmert het op de grond de doorgang niet voor personen met een beperkte mobiliteit, die vaak een rolstoel of andere hulpmiddelen nodig hebben om zich te verplaatsen.
Net als op andere diensten zorgt elke gezondheidswerker er op revalidatie voor, de patiënt optimale geïndividualiseerde zorgen te verstrekken.  

Om correct te handelen, zijn er enkele aspecten van kwaliteitszorg die we als leidraad gebruiken in onze zorgaanpak:
•Rechtvaardiging: is zorgverlening in deze specifieke situatie echt gerechtvaardigd?
•Type: is het type zorg geschikt?
•Realisatie ervan: wordt de zorgverstrekking correct uitgevoerd?
•Moment: wordt de zorgverstrekking op het juiste moment uitgevoerd?
•Verklaring: wordt de zorg op een bevredigende en begrijpelijke manier uitgelegd?
•Opvolging: wordt de evolutie na de zorgverstrekking op afdoende wijze opgevolgd?
•Doeltreffendheid: is de zorgverstrekking doeltreffend?
•Veiligheid: treden er na de zorgverstrekking geen ongewenste neveneffecten op? 

Het doel van de ziekenhuishygiëne-audit is vooral om de kwaliteit van de dienstverlening aan patiënten te bevorderen: 
NAuwkeurige doelstellingen bepalen
Een naUwgezette methodologie hanteren
IeDereen motiveren om vooruitgang te boeken en zich te verbeteren
Een zo breed mogelijk publiek Informeren: patiënten en gezondheidswerkers
In Team en/of per werkgroep naar een bepaald thema toewerken

Ook in revalidatie is ziekenhuishygiëne een manier om in taal om te zetten wat de persoon die wordt verzorgd op een bepaald moment in zijn of haar levensparcours in een ziekenhuisinstelling doormaakt.
Het mysterieuze van de ander ontdekken en interesse hebben om er meer over te weten, impliceren de erkenning en het vertrouwen dat tussen mensen groeit.
Vanuit dit perspectief is het de morele plicht van de verpleegkundige om de persoon te kennen en gefocust te blijven op zijn kerntaak: er voor de anderen zijn.
Ons engagement als verpleegkundige is het om de persoon te ondersteunen in goeie en kwade dagen, op zijn of haar pad en zoektocht naar de zin van wat hem of haar overkomt, rekening houdend met zijn of haar waarden en voorstellingen.
Onze betrachting is het om te ontdekken wie deze persoon is en wat voor hem of haar belangrijk is, met respect voor zijn of haar keuzes en op zijn of haar eigen tempo.
Zich laten meevoeren op de huidige stromingen, het onzekere slingeren en stampen voor lief nemen, op het ritme van veranderingen en ervaringen, zonder angst voor het onbekende, voor wat we zullen ontdekken, met een open geest om de persoon beter te leren kennen.

Bibliografie

•Aoki Y, Suto A, Mizuta K, Ahiko T, Osaka K, Matsuzaki Y.  Duration of norovirus excretion and the longitudinal course of viral load in norovirus-infected elderly patients. J Hosp Infect 2010 : p  42-6.

•Cunliffe NA, Booth JA, Elliot C, et al. Healthcare-associated viral gastroenteritis among children in a large pediatric hospital, United Kingdom. Emerg Infect Dis 2010 ; p 55-62.

•Doyen M. et al. Nounours, un copain de Nosor? Noso-Info 2007/06, 11(2), 17-19. Beschikbaar op: http://www.nosobasebiblio.cclin-arlin.fr/(toegangsdatum: 23.07.2018)

•Festini F, Cocchi P, Mambretti D, et al. Nosocomial rotavirus gastroenteritis in pediatric patients: a multi-center prospective cohort study. BMC Infect Dis 2010: p 235.

•INFECTION PREVENTION AND CONTROL OPERATIONAL GROUP, NORTHAMPTONSHIRE HEALTHCARE. (2014) Guidelines for cleanin Toys. Beschikbaar op: http://www.nht.nhs.uk/main.cfm?type=search (toegangsdatum: 24.07.2018)

•Mougeot, F., Occelli, P., Buchet-Poyau, K., Robelet, M., Touzet, S. & Michel, P. (2017). L’émergence de la question de la sécurité des patients en France. Santé Publique, vol. 29,(6), 869-877. doi:10.3917/spub.176.0869.

•PCI. CANADA (2011). Revue des pratiques pour le Canada: jouets. Beschikbaar op: www.ipac-canada.org/site_map.php (toegangsdatum: 23.07.2018)