SAMENVATTING   

Achtergrondinformatie

De ontwikkeling en het definiëren van deze reeks kwaliteitsindicatoren is een initiatief van het federaal platform voor ziekenhuishygiëne (ZHH), onderdeel van de Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee (BAPCOC). Het Koninklijk Besluit (KB) van 27 januari 2015 verplicht Belgische ziekenhuizen om aan de hand van deze kwaliteitsindicatoren de kwaliteit van hun ziekenhuishygiënebeleid op te volgen.

Het algemeen doel van dit ZHH kwaliteitsindicatoren project is het definiëren, prioriteren en implementeren van strategieën en interventies ter preventie van ziekenhuisinfecties teneinde de zorgkwaliteit in ziekenhuizen te verbeteren. Om dit algemeen doel te bereiken, zijn er drie specifieke doelstellingen opgesteld :

(1) een evaluatie van het ZHH beleid op nationaal niveau;
(2) het beoordelen van de kwaliteit van de verleende ZHH op ziekenhuisniveau en
(3) het verbeteren van de kwaliteit van de verleende ZHH op ziekenhuisniveau.

Om te voldoen aan de drie bovengenoemde specifieke doelstellingen worden de ZHH kwaliteitsindicator-gegevens als volgt gebruikt :

(1) een publicatie van geaggregeerde kwaliteitsscores op nationaal en regionaal niveau;
(2) een publicatie van kwaliteitsscores per ziekenhuis en
(3) een geïndividualiseerd ZHH kwaliteitsrapport per ziekenhuis.

Dit rapport omvat de resultaten van de derde verzameling van gegevens (gegevens in 2017 verzameld met betrekking op het jaar 2016).

Methodologie

In 2016 werden de ZHH kwaliteitsindicatoren niet gewijzigd, zodat de kwaliteitsindicatoren en resultaten van 2016 vergeleken konden worden met deze van 2013 en 2015.

De set ZHH kwaliteitsindicatoren omvat 5 categorieën, die op hun beurt verschillende individuele indicatoren omvatten :

(1) organisatie-indicatoren,
(2) middelen-indicatoren,
(3) activiteiten-indicatoren,
(4) proces-indicatoren en
(5) resultaat-indicatoren.

Op basis van de indicatoren uit de eerste drie categorieën werden kwaliteitsscores samengesteld en berekend. Voor de kwaliteitsscores werden zowel de mediaan als proporties op nationaal en regionaal niveau berekend. Op ziekenhuisniveau werd de kwaliteitsscore per indicatorgroep berekend en werd er bepaald of de kwaliteit zwak, matig of goed was. De proces-indicatoren en de resultaat-indicatoren werden niet gebruikt in de berekening van de kwaliteitsscores. Deze resultaten werden per indicator weergegeven.

De gegevens, verzameld per fusie, werden in april 2017 online ingebracht door de ziekenhuizen zelf in een hiervoor specifiek ontwikkelde internettoepassing (NSIHweb2). Een lijst met het aantal gefinancieerde voltijds equivalenten (VTE) arts- en verpleegkundige-ziekenhuishygiëne werd verkregen via de federale overheidsdiest (FOD) Volksgezondheid. Voor het verzamelen van de gegevens van één procesindicator en twee resultaat-indicatoren werd beroep gedaan op de surveillances gecoördineerd door het Wetenschappelijk instituut volksgezondheid – Institut scientifique de santé publique (WIV-ISP).

Resultaten

In totaal registreerden 104 ziekenhuizen kwaliteitsindicator gegevens voor 2016.

Globaal gezien zijn de prestaties betreffende de organisatie-, middelen- en activiteiten-indicatoren zeer goed (respectievelijk hadden 0%, 4% en 3% van de ziekenhuizen een zwakke score voor deze indicatorcategorieën).

In 2016 werden enkele belangrijke verbeteringen vastgesteld ten opzichte van 2015:

• Verhoging van het aantal ziekenhuizen dat minimum 1 referentieverpleegkundige ZHH per afdeling heeft (van 82% van de ziekenhuizen in 2015 naar 91% in 2016).
• Verhoging van het aantal ziekenhuizen dat lokale surveillance van infecties op intensieve zorgen (68% in 2015, 72% in 2016) en/of surveillance van postoperatieve wondzorginfecties (40% in 2015, 50% in 2016) rapporteert.
• Verhoging van het aantal ziekenhuizen dat audits voor lokale processen rapporteert :

(1) handhygiëne (79% in 2015, 83% in 2016),
(2) centraal veneuze katheter (59% in 2015, 72% in 2016),
(3) kunstmatige beademing (65% in 2015, 67% in 2016),
(4) urinaire sondes (53% in 2015, 66% in 2016) en
(5) preventie van postoperatieve wondinfecties (43% in 2015, 44% in 2016).

• Een daling van CLABSI (central line associated bloodstream infection) incidentie per 10,000 hospitalisatiedagen (2.2 in 2015 en 1.8 in 2016).

Indicatoren met betrekking tot het organiseren van audits van praktijken en activiteiten gelinkt aan ZHH en indicatoren met betrekking tot het opvolgen van infecties op intensieve zorgen en het opvolgen van postoperatieve wondinfecties blijven indicatoren die minder goed scoren ondanks de reeds vastgestelde verbeteringen.

Conclusie en aanbevelingen

De resultaten van het ZHH kwaliteitsindicatoren project tonen dat de kwaliteit van de infectiecontrole in België heel goed is. Echter, het is duidelijk dat het ZHH kwaliteitsindicatoren project niet alle aspecten van de infectiecontrole meet. Het project gebruikt vooral input en process indicatoren om de ZHH kwaliteit te meten en te evalueren. Deze set indicatoren beantwoordt de doelstelling van het project door een overzicht te geven van het al dan niet aanwezig zijn van de voorwaarden nodig om zorginfecties tot een minimum te herleiden.

Aanbevelingen in verband met het kwaliteitsindicatoren project :

• Een externe kwaliteitscontrole (validatie) van de gegevens verzameld voor het ZHH kwaliteitsindicatoren project.
• Integratie van het ZHH kwaliteitsindicatoren project in één algemeen project rond het meten en verbeteren van de zorgkwaliteit in het ziekenhuis.

Aanbevelingen in verband met de kwaliteit van infectiecontrole :

• Nagaan waarom er minder wordt deelgenomen aan een surveillance (lokaal en/of nationaal) van infecties op de intensieve zorgen afdeling en van postoperatieve wondinfecties en deelname aan deze surveillances aanmoedigen.
• Nagaan waarom er minder wordt deelgenomen aan volgende procesaudits en deelname aan deze audits aanmoedigen, audit van :
• plaatsing en zorg van centraal veneuze katheter
• kunstmatige ventilatie
• plaatsing en zorg van urinewegkatheters
• preventie van postoperatieve infecties.

Om meer te weten : http://www.nsih.be/download/IQ/Rapport_QI_2017_NL.pdf